S&P 500 şirketlerinin çoğu, yapay zekayı tartışıyor ama teknolojiye dair somut faydaları net bir şekilde ortaya koyamıyor. Uzmanlar, firmaların çoğunun yalnızca “rakip yaparsa ben kaçırırım” kaygısıyla hareket ettiğini belirtiyor.
ABD’nin en büyük halka açık şirketleri son dönemde sürekli olarak yapay zekadan (YZ) bahsediyor. Ancak Financial Times’ın S&P 500 şirketlerinin yüzlerce kurumsal raporu ve yönetici konuşmalarına yönelik yaptığı analizde çoğu firma teknoloji sayesinde işlerini nasıl iyileştireceğini net bir şekilde anlatamıyor; birçok şirket yalnızca “kaçırma korkusu” (FOMO) yaşıyor.
Microsoft, Alphabet, Amazon ve Meta gibi büyük teknoloji devleri, yapay zekanın faydalarını sürekli vurguluyor ve yalnızca bu yıl büyük dil modelleri üzerine yatırım yapmak için 300 milyar dolar ayırmayı taahhüt ediyor.
Ancak Silicon Valley dışındaki büyük şirketler de örneğin Coca-Cola ve Lululemon YZ’yi daha fazla dile getirse de, teknolojinin kullanımının faydalarını daha temkinli bir şekilde değerlendiriyor. Siber güvenlik, hukuki riskler ve başarısızlık olasılığı en çok dile getirilen kaygılar arasında yer alıyor.
Önemli bir yaratıcı
Yapay zekayı müşteri hizmetleri ve veri ağırlıklı işlerde kullanan firmalar, teknolojinin faydalarını açıklamakta daha başarılı. Örneğin, bordro hizmetleri sağlayıcısı Paycom, YZ’nin müşteri çekme ve elde tutmada “önemli bir fark yaratıcı” olduğunu rapor ediyor.
Analizler ayrıca yapay zekanın bazı yenilikçi kullanım alanlarını da ortaya koyuyor. Savunma tedarikçisi Huntington Ingalls “savaş alanı kararları” için, hayvan sağlığı şirketi Zoetis atlarda tıbbi testleri hızlandırmak için, Dover Corporation ise “dolu hasarlı araçların izlenmesi ve onarımı” sürecinde teknolojiyi kullanıyor.
Gartner danışmanlık firmasından Haritha Khandabattu, “Yapay zekayı benimsemede birçok şirketin strateji yerine FOMO ile hareket ettiğini görüyoruz. Bazı liderler ‘Hangi sorunu çözüyorum?’ yerine ‘Ya rakibim önce çözerse?’ diye düşünüyor” değerlendirmesinde bulundu.
Faydalar ve riskler
Financial Times, yapay zekanın SEC 10-K raporlarında ve kazanç konuşmalarında nasıl yer aldığını yapay zeka araçlarıyla taradı ve her alıntıyı kategorize etti. SEC raporları, şirketlerin riskleri açıklamasını zorunlu kıldığı için, yöneticilerin kamuya yaptığı olumlu açıklamalardan daha temkinli bir dil içeriyor.
Geçen 12 ayda S&P 500’deki 374 şirketin kazanç toplantılarında yapay zekadan bahsedildi; bunların %87’si yalnızca olumlu ifadeler içeriyordu.
Ancak teknoloji dışı şirketler, YZ’ye dair faydaları raporlarında net biçimde ortaya koyamıyor. Örneğin Coca-Cola, Şubat ayında yapılan kazanç toplantısında teknolojiden heyecan duysa da, asıl kullanım alanı yalnızca bir TV reklamının üretiminde gerçekleşiyor.
Raporlar, şirketlerin çoğunun yapay zeka ile iş akışlarını otomasyonla optimize etmeyi ve rekabet avantajı sağlamayı umduğunu gösteriyor. Bazıları ise ürünlerini kişiselleştirme amacıyla kullanmayı hedefliyor.
YZ’nin açık faydalarını net şekilde ortaya koyabilen şirketler, veri merkezleri ve YZ odaklı alanlarda faaliyet gösterenler oldu. Örneğin enerji şirketleri First Solar ve Entergy, YZ’nin talep artışı getirdiğini belirtti.
Freeport-McMoran, bakır stoklarının YZ ve veri merkezi gelişmeleriyle değer kazanacağını söyledi. Caterpillar ise enerji iş kolunun “bulut teknolojisi ve üretken yapay zeka ile ilgili veri merkezi büyümesinden” faydalandığını açıkladı.
Projelerin yüzde 95'i başarısız
Yapay zeka hakkında risklerin dile getirilişi, faydaları hakkında konuşulandan daha açık. S&P 500’ün yarısından fazlası siber güvenlik riskini en önemli kaygı olarak gösteriyor.
Online flört platformu Match, yapay zekanın kullanıcı verilerini tehlikeye atabilecek güvenlik olaylarına yol açabileceğini belirtti. Lululemon da gelişmiş teknolojilerinin hassas verileri açığa çıkarabileceğinden endişe duyuyor.
Microsoft ise hatalı veya yetersiz yapay zeka uygulamalarının “bireylere, müşterilere ve topluma zarar verebileceğini” vurguladı.
Diğer ikinci büyük endişe ise, yapay zeka uygulamalarının başarısız olabileceği korkusu. MIT Media Lab ve Microsoft araştırmacısı Aditya Challapally’ye göre, iş yerinde yürütülen üretken yapay zeka pilot projelerinin %95’i başarısızlıkla sonuçlanıyor.
Bunun sebebi, mevcut yapay zeka araçlarının uzun vadeli hafıza ve özelleştirme gibi eksik özelliklere sahip olması.
Meta, yapay zeka projelerinde telif haklarıyla ilgili hukuki riskler doğabileceğini belirterek milyarlarca dolar harcayan araştırma ekibini uyardı.
Pepsi de benzer şekilde üçüncü taraf içeriklerinin izinsiz kullanımından kaynaklanabilecek artan hukuki talepler konusunda uyarıda bulundu.